Pradzieje Praszki

Dawne dzieje zaklęte w zabytkach nie muszą obrastać kurzem. Wykorzystane do celów ekspozycyjnych służą we współczesnych czasach do poznania dziedzictwa kulturowego z minionych wieków. Pochodzące ze wzgórza „Bugaj” zabytki doczekały się nowej ekspozycji zatytułowanej „PRASZKA BUGAJ. Ciałopalne cmentarzysko kultury łużyckiej” (2020), autorstwa dr Lubomiry Tyszler z Uniwersytetu Łódzkiego oraz rysownika Cyryla Lechowicza.

Odkryte w Praszce groby były pochówkami ciałopalnymi, w tym popielnicowymi (pozostałości kremacji złożone w naczyniach) i jamowymi (bez popielnic). Zarówno w jednych, jak w drugich znajdowały się typowe dla obrządku kultury łużyckiej „przystawki” wypełniane pożywieniem (dary konsumpcyjne) lub puste (symboliczne), w liczbie od jednego do jedenastu glinianych naczyń, głównie form stołowych (amfory, misy, kubki i czerpaki). Chętnie jako popielnice wykorzystywano małe garnki (formy kuchenne), rzadziej jako pojemniki na kości używano misy, a już sporadycznie małe czerpaki. Występują też formy specjalne, płaskie koliste podkładki, tzw. talerze. Przeważają naczynia gliniane składane w całości, ale też często naczynia intencjonalnie rozbite podczas czynności rytualnych. Do rzadkich znalezisk należą przedmioty kultu, np. koła glinianych wózków kultowych.

Zdobienie występuje na nielicznych naczyniach. Miało ono w kulturze łużyckiej wymiar tak estetyczny (dekoracyjny), jak znaczeniowy (kulturowy, rytualno-magiczny). Stosowano różne techniki dekoracji, mianowicie naklejane dookolne plastyczne listwy gładkie lub karbowane, jak też plastyczne guzki, głównie w górnych częściach garnków. Popularne było żłobkowanie powierzchni amfor i waz różnej szerokości bruzdami (kanelurami), dookolnymi, pionowymi lub ukośnymi, często w połączeniu z wykonanymi techniką odciskania plastycznymi dołkami umieszczanymi głównie w strefach brzuścowej i nakrawędnej. Plastycznymi trójkątnymi wypustkami (wyrostkami) chętnie ozdabiano krawędzie mis, rzadziej kubków. Naczynia ze zbioru zdobią wątki jednorodne i wielorodne, umieszczane głównie w strefach brzuścowej i nakrawędnej.

Skip to content