„Ordery, odznaczenia i odznaki z kolekcji Jana H. Walusia” – nowa wystawa czasowa

Okres drugiej wojny światowej otworzył nowy rozdział w historii polskich orderów i odznaczeń, sięgającej początku XVIII wieku. Rząd polski we Francji i Wielkiej Brytanii nadawał niektóre ordery i odznaczenia ustanowione lub przyjęte przed 1939 rokiem, w tym wojenne: Order Virtuti Militari i Krzyż Walecznych. Nowo ustanowione odznaczenia wojskowe to Krzyż Zasługi z Mieczami, Krzyż Pamiątkowy Monte Cassino, Medal Wojska, Medal Morski i Medal Lotniczy oraz odznaczenie cywilne Medal Morski Polskiej Marynarki Handlowej. W roku 1966 prezydent RP w Londynie ustanowił Krzyż Armii Krajowej. Został on zaliczony w 1992 roku do systemu odznaczeń państwowych III RP.

Władze w kraju również zaakceptowały Order Virtuti Militari i Krzyż Walecznych, ponadto ustanowiły order wojenny Krzyża Grunwaldu oraz odznaczenia wojenne – Medal Zasłużonym na Polu Chwały i Krzyż Partyzancki. Inne odznaczenia przysługujące uczestnikom walk to Medal za Warszawę 1939-1945, Medal za Odrę, Nysę, Bałtyk, Medal Zwycięstwa i Wolności 1945 Roku.

W latach 1980. wprowadzono nowe odznaczenia kombatanckie: Krzyż Oświęcimski, Krzyż Bitwy pod Lenino, Warszawski Krzyż Powstańczy, Medal za Udział w Wojnie Obronnej 1939 Roku. Polskie ordery i odznaczenia nadawane były także żołnierzom armii i partyzantek sojuszniczych, podobnie jak Polacy byli nagradzani obcymi wyróżnieniami honorowymi.

Po 1989 roku system odznaczeń w Polsce uległ zmianom, usunięto niektóre ordery i odznaczenia, w tym wojenne i kombatanckie, wprowadzono nowe wyróżnienia honorowe.

Najniższa formą odznaczenia są odznaki. Ich polski rodowód sięga pierwszej wojny światowej. Służyły one wyróżnianiu narodowych formacji w armiach państw obcych. Oprócz identyfikacji, funkcji rozpoznawczych, odznaki upamiętniają dzieje jednostek – ich utworzenie, udział w walkach, są nagrodą za długoletnią służbę, za wybitne osiągnięcia, integrują mają charakter pamiątkowy. Odznaki z czasów drugiej wojny nawiązują do polskich tradycji historycznych i falerystycznych oraz tradycji armii sojuszniczych, w skład których wchodziły jednostki. Ordery, odznaczenia i odznaki mają oddać należytą satysfakcję uczestnikom walk o niepodległość oraz stanowić podziękowanie za ich odwagę i poświęcenie.

Źródło: Jan H. Waluś „Ordery, odznaczenia i odznaki – druga wojna światowa”.

Skip to content